Waarom is levensloopbegeleiding belangrijk voor mensen met autisme? 

Autisme heb je een leven lang. Je hebt er dus je hele leven mee te maken. Het hebben van autisme kan in elke levensfase anders tot uiting kan komen en de vragen waarmee je te maken krijgt, zijn ook in elke fase anders.  

Mensen met autisme ontwikkelen zich anders dan leeftijdsgenoten zonder autisme. Dit brengt specifieke mogelijkheden en uitdagingen met zich mee, die per persoon met autisme verschillen en in de loop van de dag en het leven kunnen variëren.  

Een van deze uitdagingen is dat veel mensen met autisme moeite hebben met veranderingen, vooral wanneer deze van buitenaf komen of worden opgelegd. Elke verandering is daardoor een bedreiging van het vaak wankele evenwicht tussen draaglast en draagkracht van de persoon met autisme en zijn of haar gezin. Problemen kunnen deels voorkomen worden door mensen met autisme voor te bereiden op veranderingen die te voorzien zijn en ook in relatief stabiele situaties een vinger aan de pols te houden en beschikbaar te blijven, voor het geval zich onvoorziene veranderingen voordoen. 

Autisme heeft impact op alle levensgebieden. Veel van de problemen waar mensen met autisme mee te maken krijgen, ontstaan in de communicatie en interactie met andere mensen. Effectieve begeleiding richt zich daarom niet alleen op de persoon met autisme zelf, maar ook op de mensen in zijn of haar leefwereld. En niet alleen op het functioneren in de thuissituatie, maar ook op het functioneren in onderwijs, werk en sport/vrije tijd. 

Uit het rapport Balanceren op de levenslijn  blijkt dat mensen met autisme en hun naasten vier primaire kwaliteitseisen aan levensloopbegeleiding stellen, namelijk: 

• vraaggericht maatwerk, 

• een persoonlijke klik tussen de persoon met autisme en zijn of haar begeleider(s), resulterend in een vertrouwensrelatie, 

• continuïteit in de begeleiding, zowel in de loop van de tijd als over meerdere levensgebieden, 

• flexibiliteit in de begeleiding: minder als het kan (in relatief stabiele situaties), meer zodra het nodig is (rondom veranderingen). 

De rol van levensloopbegeleider 

Een levensloopbegeleider is een professional die gedurende langere tijd naast de volwassene of het gezin met kinderen met autisme staat en levensbrede ondersteuning biedt. Hij of zij is een generalist met als specialisme mensen met autisme. Een levensloopbegeleider is igeen nieuwe functie die erbij komt in het sociale domein, maar een rol die professionals vanuit verschillende functies op zich kunnen nemen. Bijvoorbeeld een cliëntondersteuner, een generalist uit een sociaal team of een begeleider uit de 2e lijn. Mits zij de nodige kennis over en ervaring met mensen met autisme hebben en op 2 of meer levensgebieden ondersteuning kunnen bieden. 

Een levensloopbegeleider kan één of meer van de volgende taken hebben: 

• ondersteuning bij de ontwikkeling van zelfredzaamheid en zelfinzicht van de persoon met autisme op zoveel mogelijk relevante levensgebieden, 

• ondersteuning bij het voeren van de regie over het eigen leven, 

• het toerusten van mensen in de leefwereld van de persoon met autisme, zodat zij de gewenste bijdrage aan de ontwikkeling en/of participatie van de persoon met autisme kunnen leveren, 

• pro‐actieve begeleiding bij veranderingen die te voorzien zijn en continue monitoring om veranderingen die niet te voorzien zijn tijdig op te merken, 

• het in complexe situaties coördineren van de inzet van (professionele) zorg‐ hulp‐ en dienstverleners, 

• het waar nodig informeren, adviseren en ondersteunen van de persoon met autisme en zijn of haar naasten bij het vinden van gespecialiseerde vormen van hulp, zorg of ondersteuning. 

De feitelijke invulling van de rol van levensloopbegeleider is vraaggericht maatwerk en kan ‐ afhankelijk van de actuele situatie, persoonlijkheid, doelen, mogelijkheden en uitdagingen van de persoon met autisme en de mogelijkheden en beperkingen van de mensen in zijn of haar leefomgeving – per casus verschillen en in de loop van de tijd veranderen. 

Bron : Een handreiking voor levensloopbegeleiders van mensen met autisme en hun naasten (Vanuit autisme bekeken)